O młodzieńcu, sztuce, Muzeum Czartoryskich i "Bezcennym"...

Kraków - Muzeum Czartoryskich. Wciąż w remoncie. Niedostępne. Zbiory w różnych miejscach czekają na wielkie otwarcie. Dama z gronostajem jest na Wawelu, część innych w Niepołomicach,  Puławach, magazynach.
Do Muzeum tego miałam zawsze ogromny sentyment, zawsze lubiłam je za kameralność, urok  staroświeckiego przybytku sztuki, skrzypiące parkiety. Obawiam się , czy teraz w ramach równania standardów europejskich nie zobaczę jeszcze jednego muzeum wykostkowanego,  wypłytkowanego,  z nowoczesną fontanną na dziedzińcu, takiego jakich na świecie wiele.
Na szczęście na ścianach będą dzieła niepowtarzalne, poza najsłynniejszą w Polsce damą, pusta rama po obrazie Rafalea "Portret młodzieńca" z 1514 roku.

Rafael "Portret młodzieńca" 
Zdjęcie ze strony 
http://kolekcje.mkidn.gov.pl/katalog/podglad?ID=3095
(Lista strat wojennych na stronie 
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego)

Obraz znajduje się od II wojny na liście strat wojennych Polski. Od lat w internecie pośród innych zabytków zaginionych, a najczęściej po prostu zrabowanych. 

Przypomina o tym książka Zygmunta Miłoszewskiego "Bezcenny". Kupiłam ją tylko z jednego powodu - od lat interesuję się losami polskiej sztuki i chciałam zobaczyć, co ma do powiedzenia na ten temat  literatura popularna "bestsellerowego autora" - jak informuje napis na okładce.

Przede wszystkim spodobało mi się podejście autora do swej pracy. "Bezcenny" to powieść. Fikcja. Zgrabne zmyślenie, zapewne niedługo będzie sfilmowane. Temat chwytliwy, historia ciekawie ujęta. Miłoszewski w posłowiu - mając świadomość wagi tematu, który poruszył - przeprasza za błędy celowe i nieświadome, ale przede wszystkim odsyła do publikacji fachowych, które od lat pojawiają się na rynku książki i prasy (np. "Cenne, Bezcenne, Utracone"). 

Autor musiał długo przygotowywać się do napisania książki. Tu potrzebna jest wiedza i o sztuce, o rynku antykwarycznym, a nawet o broni jakiej używa się w NATO. Napisanie takiej książki i zebranie materiałów do niej zajęły sporo czasu, o czym autor wspomina w posłowiu. Ten wysiłek  Miłoszewskiego widać. 

Pierwszy rozdział mnie zmęczył, ale od drugiego zaczyna się wciągająca historia, którą czytało się bardzo dobrze.  Miłoszewski pisze w sposób inteligentny, czasem błyskotliwy, bezceremonialnie traktuje naszych polityków, których nie wymienia z nazwiska,  ale trudno nie poczuć, o kim pisze. Z nieukrywanym uśmiechem czytałam o ignorancji władzy, zwyczajnym braku kultury naszych elit, czyli tego, co wynosi się z domu lub ... nie wynosi.

Pogonie, strzelaniny, ucieczki, kamery termowizyjne, rezydencje milionerów, podróże przez kontynenty, zgrabne dialogi i wreszcie ... wielka sztuka. 

Z tego i z innych elementów składa się ta książka - doskonała na wakacyjny czas!

Teraz już wiem, że kolejną książkę Miłoszewskiego także kupię i z chęcią obejrzę w kinie film, który na kanwie tej książki zapewne powstanie. 

                                                                            *****

Czy doczekamy kiedyś chwili, że ten cenny obraz powróci do Muzeum w Krakowie, które cały czas na niego czeka?  A gdzie jest dziś?

Pamiętam jedną z ostatnich scen filmu J.Machulskiego "Vinci" o kradzieży "Damy z gronostajem". Jeden z milionerów-kolekcjonerów wchodzi do swego małego pomieszczenia-sejfu, owej "kapliczki" jak mawiał Cuma i ogląda sobie swoje arcydzieła. Jest tam Dama (już wówczas wie, że to kopia) a zaraz za nią pojawia się ... "Portret młodzieńca" Rafaela.

No cóż... Muzeum Czartoryskich wkrótce otworzy swe podwoje po wielkim remoncie. Miejsce "Wielkiego Nieobecnego" mam nadzieję, że będzie odpowiednio wyeksponowane.