Piosenka o porcelanie

Nie jestem kolekcjonerem porcelany, ale ją lubię lub mówiąc inaczej, mam do niej słabość. Smak kawy czy herbaty pitej w porcelanowej filiżance jest dla mnie zupełnie inny od tego samego napoju podanego np. w szkle. Pomijam bon ton, piszę tylko i wyłącznie o moich upodobaniach. 
Porcelana kojarzy mi się z dobrymi chwilami. Czasem przeznaczonym tylko dla siebie, poranną (niestety rano pitą w pośpiechu przed pracą), a potem popołudniową kawą.

Filiżanka kawy i dobra książka. Wizyta w kawiarni. Spotkanie z przyjaciółką. Wreszcie piękno i estetyka przedmiotów, które nas otaczają.

Zawsze zauważę, gdy bohaterowie literaccy, a w zasadzie autor, który powołał ich do życia,  o porcelanie nie zapomina. To są te szczegóły w książce, których ja nie pominę, a nawet zapamiętam, dla innych być może są bez znaczenia…

Kilka takich wynotowałam sobie z ostatnich moich lektur.

W poznańskim mieszkaniu Żaków przed wizytą rodziców Tolka, z których mama jest damą w kostiumie Chanel, a ojciec ma wygląd angielskiego dżentelmena: „Ciocia Wiesia gorączkowo doprowadzała do porządku porcelanę Nowakowskich.” Chwilę potem:

„ Śliczna porcelana –zachwyciła się wytworna matka Tola, ujmując w dwa palce kruchą filiżankę z kawą – Właśnie takie drobiazgi, pamiątki rodzinne przechodzące z pokolenia na pokolenie, budują atmosferę domu.  Nikt nie zaprzeczył. Bo czyż nie maiła racji?”

[ M. Musierowicz” Szósta klepka”]

Wiersz o porcelanie? Oczywiście, że jest, i to pewnie nie jeden. Ale ten Czesława Miłosza, gdzie porcelana jest tylko pretekstem do snucia innych rozważań, pamiętam najbardziej. Może dlatego, że w tamtym roku odkryłam Miłosza ponownie. Nie tego szkolnego, w sumie trudnego do zinterpretowania,  ale człowieka prawdziwego, który żył, tworzył, pisał... Czasem odwiedzenie miejsc związanych z pisarzem wyzwala jakiś magiczny z nim związek. Tak stało się po mojej wizycie w Krasnogrudzie, w dworku "Miłoszówka", potem był odnalezienie domu pisarza w Krakowie, potem jeszcze najnowsza biografia A.Franaszka i wiersze, wiersze... Także i ten o porcelanie.

" Różowe moje spodeczki,                           
Kwieciste filiżanki...  (...)
Słychać gdzie ziemia stęka
Maleńkich spodeczków trzaski.
Sny majstrów drogocenne,
Pióra zamarzłych łabędzi
Idą w ruczaje podziemne
I żadnej o nich pamięci.
Więc ledwo zerwę się z rana
Mijam to zadumany.
Niczego mi proszę pana
Tak nie żal jak porcelany"
 [Czesław Miłosz: Piosenka o porcelanie]

O tym, że porcelanę wynaleźli Chińczycy wiadomo... O tym, że w Europie jej początków należy szukać w  Saksonii też chyba wiadomo. W powieści historycznej Kraszewskiego "Hrabina Cosel" elektor saski i król Polski August II wraz ze swą kochanką odwiedza niejakiego Bottigera-alchemika, który miał wynaleźć złoto. Wynalazł... porcelanę!
"... król posunął się kroków kilka ku stołowi  oko jego zatrzymało się z uwagą na przedmiocie, który wśród papierów się znajdował. Było to kilka jaspisowej barwy filiżaneczek, które wielkiemu znawcy i miłośnikowi porcelany (...) wydały się wschodnim  wyrobem (...)
- Ale to najśliczniejsza w świecie porcelana! - zawołał król zachwycony - (...) Nim zrobisz złoto, na Boga rób mi porcelanę!"
[ J.I.Kraszewski: Hrabina Cosel] 

                         "Najtrudniejszą rzeczą rewolucji jest czuwać nad porcelaną"
                                                            /Georges Clemenseau/